Maite ditugunengatik….. LGTBI lege bat orain!!!
“LGTB eskubideak giza eskubideak dira”. Horrela diote hainbat eta hainbat kartelek munduaren luze-zabalean, ekaina iristen denean. Eta Euskal Herrian ez dugu ahaztu behar eskubide horiek ez daudela ziurtatuta. Gure hizkuntzan ere bada giza eskubideen eta, beraz, LGTBI eskubideen aldeko gure borroka defini dezakeen esaldi bat: izan direlako gara, garelako izango dira.
Izan zirelako
Nahiz eta 2004az geroztik Estatuan berdintasunezko ezkontzaren eskubidea araututa egon, LGTBI eskubideen mugarri handienetako bat, puntu horretara iristeko bidea estua eta lohitsua izan da, eta ez dira gutxi bidean geratu diren pertsonak. LGTBI eskubideei buruz hitz egiten den bakoitzean, inertzia honetatik abiatzen da: gure orainaren aurretik nekez zegoen LGTBI eskubideei dagokieneko ezer. Baina gaur egun gezurtatu egin dezakegu. Kontua ez da LGTBI eskubiderik ez egotea edo kolektiboa ikusezina izatea. Ez naiz hutsetik abiatzen. Zero azpiko puntu batetik abiatzen da. Gogoratu behar da XIII. mendetik euskal herritarrentzako legeak, Gaztelako koroaren zati gisa, gogortu egin zirela, eta elizaren moral eta ikuskera teologikoa zigor-legeriaren parte izatera pasa zela sodomiaren aurkako legeekin, hau edozein ekintza sexual inmoral edo naturaren aurkako legetzat hartuta. Pedro Damianoren Liber Gomorrhianus (1049) izango da harreman homosexualak gaitzesten lehena. Gainera, Errege Katolikoen Pragmatika (1497) legean sodomia zigortuko da Gaztelako Erresuma osoan. Horrela hasi ziren torturak, erreketak eta homosexualitatearen delituaren erabilera politikoa aurkari politikoak kargutik kentzeko. Eta ez bakarrik Gaztelan, baita Nafarroako Erresuman ere, 1345ean Erriberrin bi gizon erre baitzituzten “bekatu sodomitikoak egiteagatik”. Sodomia ez da kode penaletik 1848. urtera arte desagertuko, baina, halere, “eskandalu publikoaren” edo “moralaren, lotsaren eta ohitura onen aurkako falten” aurkako legeak mantenduko dituzte.
Baina estigma mantendu egiten da, eta diktaduraren etorrerarekin batera, Zigor Kodearen barruan Vagos eta Maleantesen Legea sortzen da, 1954an aldatu zena, besteak beste, homosexualak barne hartzeko. 1970ean jada homosexualak sendatzea zen helburua, Arriskugarritasunari eta Gizarte Birgaitzeari buruzko Legearen bidez.
Gara – Garelako
Euskal Herriko LGTBI+ kolektiboko pertsonen askatasunaren eta eskubideen aldeko borrokak 40 urteko ibilbidea darama dagoeneko. Stonewallen jazotako gertakarien 10. urteurrenean hasi zen aro berri honen lehen zantzua; izan ere, 1979an homosexualitatea eta transexualitatea despenalizatu ziren, arriskugarritasun legea ezabatuta. Harrezkero, ordea, dena ez da arrosa-bidea izan, estigmari berehala gehitu baitzitzaizkion HIESaren pandemiak eragindako mina eta heriotza. Harrezkero, ez dira gutxi izan Euskal Herri osoan sortu diren LGTBI elkarteak. Horiek LGTBIfobiaren aurkako eta sexu bereko bikoteen berdintasunaren, ezkontzaren eta adopzioaren aldeko kanpainetan lan egingo dute, besteak beste. 1994an Gasteizko Udalak bikote homosexualak izatezko bikoteen erregistroan sartzeko urratsa emango du. Gertaera hori mugarria izango da, eta 2003an Euskadi osoan Izatezko Bikoteak Arautzen dituen Legeak jarraituko dio. 2012an, Genero-nortasunaren ondoriozko bereizkeria ezari eta pertsona transexualen eskubideak aitortzeari buruzko Euskal Legea onartu
zen. Eta iazko ekainaren 27an, Eusko Legebiltzarrak beste urrats bat eman zuen transak aitortzeko, kolektibo horren despatologizazioa bultzatuz.
Izango dira
Badirudi errealitatea irauli digula, baina sentipenetatik haratago ikus dezakegu diskriminazioaren presentziak bere horretan dirauela euskal gizartean eta Gipuzkoan. Berdintasunaren eta diskriminazio ezaren alde 40 urtez lan egin dugun arren, LGTBI kolektiboa diskriminatuta sentitzen da Gipuzkoako gizartean. Hala dio 2018an argitaratutako Gipuzkoako LGTBI+ kolektiboaren errealitateen diagnostikoak. Oraindik ere inertzia kolektiboan irauten dute Erdi Arotik ezkutatzera behartzen gintuzten legeek, markatuta geratzeko, torturatuak izateko edo gure bizitzak galtzeko beldurragatik. Zehazkiago, lan-eremuan, lesbianek eta transexualek diru-sarrera handiagoak dituzten gizon zisexualekin alderatuta pairatzen duten soldata-arrakala ikusten da. Gazteen % 59k familiako eta lagunarteko diskriminazioak salatu dituzte, diagnostikoaren arabera. Helduei dagokienez, espazio publikoetan eraso gehien salatzen dituztenak dira. Gune horietan gertatzen dira diskriminazio gehienak, eta, bereziki, 10.000 biztanletik beherako udalerrietan. Osasuna, administrazioa eta justizia ere diskriminatuta sentitu direla salatu duten guneak dira. Erakutsi dugun bezala, LGTBI eskubideen arloko aurrerapenak esanguratsuak izan diren arren, oraindik konkistatzeke ditugu gizarte osoa ahaldunduko duten eta bizi ditugun eta gero eta ohikoagoak diren errealitate berriak kudeatzeko baliabideak emango dizkieten tresnak. Horregatik, LGTBI lege bat eskatzen dugu, errealitate berri horiek arautu eta kudeatzeko, pertsonen bizitzari eragiten dioten eremu guztietan. Amaitzeko, manifetsu honen bitartez, herritar guztiei dei egin nahi diegu aurtengo ekainak 28an proposatzen ditugun jardueretan parte har dezaten, teknologia berriak erabiliz eta inor arriskuan jarriko ez duen segurtasun-tartea mantenduz. Horrela, gure errebindikazioei kolorea eta ikusgarritasuna emango diegu gure balkoietan ortzadar banderak zintzilikatuz, eta, era berean, euskal gizarte osoa animatzen dugu ekimen honetara. Izan zirenengatik, garenongatik, izango direnengatik.
