Programa hau Gehitu Elkartearen ekimen batetik sortu da, eta EuskalSida eta HarriBeltza elkarteen eta Euskadiko Sendagaigileen Kontseiluaren babesa du, farmazia komunitarioan tratamendu antirretrobiralak emateko programa pilotu bat lantzeko.

Horrela jarri da agerian gaur goizean Donostian emandako prentsaurrekoan, eta bertan izan dira Marta Pastor, EuskalSida elkarteko presidentea; Joseba Errekalde, Harri Beltza elkarteko presidentea; Ander Prol, Gehituko kidea (Euskal Herriko gay, lesbiana, transexual eta bisexualen elkartea) eta Miguel Angel Gastelurrutia, Euskal Herriko Farmazialarien Kontseiluko presidentea.

Planteamendu honen oinarria da pazienteek erabaki behar dutela beren erreferentziazko ospitaleetan jaso nahi dituzten botikak, orain arte bezala, edo gehien komeni zaizkien farmazietan. Gure ustez, farmazietako kanala erreferentziazko ospitaleen alternatiba gisa eskaintzeak, batez ere, pazienteak GIBaren aurkako tratamenduak gehiago atxikitzea eta kalitate hobeko zerbitzua ematea ekarriko du.

Horrek eragin oso positiboa izango luke 90-90-90 estrategian, hau da, infektatutako pertsonen % 90ek jakitea, portzentaje horretatik % 90 tratatzea eta azken horretatik % 90ek indetektabilitatea lortzea, eta, ekimen horrek, batez ere, hirugarren 90ean eta gehitu den laugarren batean izango luke eragina: indetektabilitatea lortzen duten pertsonen % 90ek bizitza kalitate onekoa izatea.

Ospitaleetako farmazien egungo zerbitzuak asko murrizten du pazienteen irisgarritasuna, ordutegiak mugatzeagatik, lanegunetan bakarrik izatea, eta ospitaleetatik denbora asko galarazten duen distantziagatik, bai ibilbidean, bai itxarotean. Pertsona askok, gainera, ordutegi horretan egiten dute lan, eta, horregatik, hilero baimena eskatu behar izaten dute beren botikak jasotzeko.

Jakina da barneratutako estigmak edo tratamendua hasteko beharrezkoa den gehiegizko denborak eta zailtasunak izan daitezkeela GIBa duten pertsona askorentzat tratamenduekiko aderentzia galtzearen arrazoia. Behera ez egiteak, baizik eta hobera egiten duen einean, argi eta garbi laguntzen du GIBdun pertsonen osasuna hobetzen, transmisioak murrizten, bai eta GIBdun pertsonen bizi-kalitatea hobetzen ere.

Nazio Batuen Erakundeak planteatzen dituen helburuak lortzeko traba izan daitezkeen gauza guztiak ezabatu nahi dira.

Uste dugu osasun-agintariek pazienteei zerbitzu hurbilagoa ematea erraztu beharko luketela, bai eta hilero medikazioa nola eskuratu nahi duten aukeratzeko askatasuna eman ere. Kontua ez da egungo kontrolak murriztea, baizik eta, alde batetik, horiek mantenduz, pazienteei aukera erosoagoak eta eskuragarriagoak eskaintzea, eta, bestetik, egungo sendagaiekiko erresistentzien hazkundea saihestea, horrek Osasun Publikoari dakarkion kostuarekin.

Hori dela eta, zehaztu behar da, pertsona guztien sarbidea errazteko, proiektua eta bere ezarpena 0 kostuarekin egin behar dela pazientearentzat (gaur egun ospitaleko farmazian medikazioa banatzen den modu berean).

Portugalen esperientzian oinarrituta gara proiektu honetarako, non azterketa pilotu bat egin zuten farmazia komunitarioak, antirretrobiralak eman ahal izateko eta GIB duten pazienteei laguntzeko. Nabarmentzekoa da aukera eman zaien 45 pazienteetatik % 97,8k (n = 44) nahiago izan dutela farmazia komunitarioetako batean medikazioa jaso, lehen egiten ez zuten bezala. Gainera, ekimenak pazienteen onarpen eta gogobetetze handia erakutsi zuen, farmazia komunitarioak irisgarritasun handiagoa eskaintzen baitie.

Miguel Ángel Gastelurrutiak, Euskadiko Farmazialarien Kontseiluko Lehendakariak, bere elkartasuna adierazi du prentsaurrekoa antolatu duten elkarteen (Gehitu, Harri Beltza eta EuskalSida) eta Farmazia Komunitarioetara bere sendagaiak hartzera joaten diren GIB-a duten pazienteen eskakizunei.

Zentzu honetan, Farmazialarien Kontseiluko Lehendakariak, AEMPS-i ebaluazio berri bat eskatu dio sendagai hauen legezko estatusaren inguruan existitzen den eskaera sozialaz arduratzeko.

Bestalde, eta sendagai hauen egoera berriz ebaluatzeko, Euskadiko Osasun Sailari eta Plan del Sidari programa pilotu batean lanean hasteko aukera analizatzea eskatzen die; gure inguruko herrialdetan ari diren bezalaxe. Programa hau, GIB-a egonkortua duten pazienteentzat izango litzateke eta Hospitaleko Farmazia eta gaixotasun infekziosoetan espezialitatuko medikuekin kolaborazioan. Programa honetan, benetako eskakizuna, erantzun klinikoak eta pazienteen bizi kalitatearen ebaluazioa baloratuko lirateke, inplikatutako eragile guztien gogobetetasunarekin batera.